Những điểm mới trong dự thảo quy định về hoạt động từ thiện
Qua hơn 10 năm thực hiện, Nghị định số 64/2008/NĐ-CP, ngày 14/5/2008 của Chính phủ “về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ nhân dân khắc phục khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng, các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo” là hành lang pháp lý, tạo điều kiện cho các hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện. Tuy nhiên, qua thời gian thực hiện đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, chưa phát huy triệt để vai trò, động lực của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đối với hoạt động nêu trên.
Nhằm hướng tới khung pháp lý hoàn thiện hơn, tạo ra môi trường thuận lợi, phát huy tối đa vai trò của các tổ chức, cá nhân trong xã hội. Bộ Tài chính đã xây dựng Dự thảo nghị định mới thay thế Nghị định số 64/2008/NĐ-CP, ngày 14/5/2008 của Chính phủ “về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ nhân dân khắc phục khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng, các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo”, bổ sung quy định cá nhân làm từ thiện, gồm 2 phương án:
Phương án thứ nhất quy định theo hướng: khi cá nhân có nguyện vọng vận động, tiếp nhận nguồn đóng góp tự nguyện để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố trong nước thì thông báo với chính quyền địa phương nơi cư trú về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động… Đồng thời, khi phân phối, sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện, cá nhân thông báo chính quyền địa phương nơi tiếp nhận hỗ trợ để được hướng dẫn, phối hợp cũng như đảm bảo an toàn, trật tự xã hội.
Cũng theo Dự thảo Nghị định, các khoản đóng góp tự nguyện này phải đảm bảo tính công khai, minh bạch. Cá nhân tổng hợp đầy đủ thông tin về kết quả tiếp nhận, phân phối tiền, hiện vật đóng góp tự nguyện theo đối tượng, địa bàn được hỗ trợ, bao gồm những khoản tiếp nhận có điều kiện, địa chỉ cụ thể (nếu có) và công khai khi được yêu cầu.
Phương án thứ hai chỉ quy định một điều cụ thể: khi thiên tai, dịch bệnh, sự cố xảy ra trong nước, gây thiệt hại về người, tài sản hoặc ảnh hưởng đến đời sống của Nhân dân, cá nhân được phép vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để hỗ trợ Nhân dân khắc phục khó khăn. Các cá nhân phải tuân thủ theo quy định của pháp luật có liên quan.
Ngoài ra, Dự thảo Nghị định bổ sung thêm quy định cho phép các cơ sở y tế, quỹ xã hội, quỹ từ thiện, cá nhân được vận động, tiếp nhận, quản lý và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để thực hiện các hoạt động trợ giúp người mắc bệnh hiểm nghèo theo từng trường hợp cụ thể.
Đây là những điểm mới, khắc phục những bất cập, bổ sung hoàn thiện cơ sở pháp lý làm cơ sở để các cơ quan chức năng quản lý, giám sát và phát huy tốt nhất vai trò của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối, sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để hỗ trợ Nhân dân khắc phục khó khăn./.
