TRẦN VĂN GIÀU (1911-2010)
Giáo sư Trần Văn Giàu, quê ở An Lục Long, huyện Châu Thành, tỉnh Long An. Ông là nhà hoạt động cách mạng, nhà khoa học nhân văn nổi tiếng ở nước ta. Trước Cách mạng Tháng Tám 1945, ông từng tham gia Đảng Cộng sản Pháp, sau đó trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Đông Dương. Tháng 8 năm 1933, đồng chí được cử làm Bí thư Xứ ủy Nam Kỳ, giữ vai trò tiên phong trong việc lãnh đạo quần chúng giành thắng lợi trong cuộc Cách mạng Tháng Tám ở Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định và khắp các tỉnh Nam Bộ, góp phần quyết định sự toàn thắng của cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại của cả nước. Sau đó, đồng chí được cử làm Chủ tịch Ủy ban Hành chánh lâm thời, gọi tắt là Lâm ủy Hành chính Nam Bộ
Khi thực dân Pháp tái xâm lược nước ta, đồng chí Trần Văn Giàu cùng Xứ ủy đã tổ chức cuộc họp lịch sử tại nhà số 629 đường Cây Mai (nay là đường Nguyễn Trãi) vào đêm 22 rạng ngày 23 tháng 9 năm 1945, kêu gọi toàn dân nhất tề đứng lên kháng chiến theo lời thề “Độc lập hay là chết”. Đó là một quyết định táo bạo, sáng suốt, chính xác và kịp thời, đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng đánh giá cao. Năm 1949, đồng chí Trần Văn Giàu tham gia Hội đồng Giáo dục Trung ương, là giảng viên triết học tại Trường Đại học Pháp lý ở chiến khu Việt Bắc. Sau đó đồng chí còn đảm nhận các cương vị: Tổng Giám đốc Nha Thông tin Việt Nam; Phó Giám đốc kiêm giảng viên triết học tại Trường Dự bị Đại học; Chủ tịch Hội đồng khoa học Xã hội Thành phố, đồng thời cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp là Chủ tịch danh dự của Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam (từ nhiệm kỳ II-1990 đến hết nhiệm kỳ V-2010). Giáo sư là chủ biên nhiều cuốn sách về Nam Bộ nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng có giá trị to lớn như: Địa chí văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh, 300 năm Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh, Trí thức Sài Gòn - Gia Định (1945 - 1975), Nam Bộ xưa và nay, Sài Gòn xưa và nay….Ông là người sáng lập ra giải thưởng Trần Văn Giàu năm 2002.
Với sự đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, đồng chí Trần Văn Giàu đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng: Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I, Danh hiệu Nhà giáo Nhân dân, Danh hiệu Anh hùng Lao động.
