Nguyễn Văn Cừ

Tổng Bí thư Đảng cộng sản Đông Dương, sinh ngày 09/7/1912. Quê làng Cẩm Giàng, xã Đồng Nguyên, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Năm 1927, lúc đang học tại trường, ông tham gia vào tổ chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí hội. Do hoạt động của mình, ông bị thực dân đuổi học, tháng 6/1929 ông được kết nạp vào Chi bộ Cộng sản đầu tiên ở Hà Nội. Sau khi thành lập Đảng, ông làm Bí thư đầu tiên đặc khu Hòn Gai – Uông Bí. Hoạt động ở đây một thời gian, ông bị Pháp bắt kết án khổ sai rồi đày ra Côn Đảo. Năm 1936, ông được trả tự do, về sống ở Hà Nội tiếp tục hoạt động bí mật. Đầu tháng 9/1937 ông được Trung ương Đảng cử đi dự Hội nghị Trung ương tại Bà Điểm, huyện Hóc Môn, tỉnh Gia Định. Tại Hội nghị này ông được cử vào Ban Thường vụ Trung ương Đảng. Năm 1938, ông được bầu làm Tổng Bí thư Đảng cộng sản Đông Dương, kể từ đó địa bàn hoạt động của ông ở Sài Gòn. Năm 1939 ông trở ra miền Bắc. Mùa thu năm 1939 ông vào lại Sài Gòn cùng các ông Lê Duẩn, Phan Đăng Lưu... mở Hội nghị Trung ƣơng lần thứ VI để hoạch định chương trình mới. Đến tháng 6/1940 ông bị bắt tại đường Nguyễn Tấn Nghiệm (Sài Gòn) cùng với 01 đồng chí của mình. Ngày 28/8/1941, ông bị thực dân xử bắn tại Bà Điểm, huyện Hóc Môn. Tại pháp trường ông đã kiên quyết xé tấm băng đen bịt mắt và hô lớn “Cách mạng Đông Dương thành công muôn năm” rồi ngã gục trước làn đạn địch. Ông hi sinh lúc mới 29 tuổi