LƯƠNG VĂN CAN (1854 - 1927)

Lương Văn Can hay Lương Ngọc Can, tự Hiếu Liêm và Ôn Như, hiệu Sơn Lão. Ông sinh tại làng Nhị Khê, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Đông (nay là Hà Nội). Là một nhà cách mạng Việt Nam, và là một trong số người sáng lập ra trường Đông Kinh Nghĩa Thục năm 1907 và khởi xướng phong trào Duy Tân. Phong trào đã lôi cuốn nhiều sĩ phu yêu nước và nhân dân tham gia. Điều này làm thực dân Pháp lo sợ và thẳng tay đàn áp. Trường Đông Kinh Nghĩa Thục do ông làm Hiệu trưởng bị giải tán. Ngày 26/4/1913, xảy ra vụ đánh bom khách sạn Hà Nội của Việt Nam Quang phục Hội. Cho là nhóm Đông Kinh Nghĩa Thục có liên quan, nên thực dân Pháp đã bắt Lương Văn Can giam ở nhà pha Hỏa Lò. Lương Văn Can bị kết án lưu đày biệt xứ ở Nam Vang (Campuchia). Hơn 8 năm sau, Lương Văn Can được giảm án, trở về Hà Nội, ông lại tiếp tục mở trường Ôn Như, tức vừa dạy học vừa soạn sách. Ông mất năm 1927 (Đinh Mão) tại Hà Nội.